Voor wie is het warmtenet?
Huiseigenaren
Heb je een koopwoning in Middenmeer? Dan kun je meedoen. Zowel als je het huis zelf bewoont of verhuurt.
Huurders
MeerEnergie is ook voor huurders! We geven je handvatten om je verhuurder te overtuigen mee te doen. Lees meer
Bedrijven
Heb je een bedrijf in Middenmeer? Ook dan heeft MeerEnergie voor jou een duurzame warmte-oplossing.
Wat houdt ons plan in?
We beschikken in onze buurt over onze eigen energiebron, waarmee we minder kwetsbaar zijn voor Poetin-gas, Groningse aardbevingen of een falend CO2-beleid! En waarmee we het milieu minder hoeven te belasten. Datacenters in het Sciencepark creëren namelijk restwarmte bij het koel houden van de computers. In totaal is er zoveel energie beschikbaar dat we zeker 5.000 huizen van warm water kunnen voorzien in het gebied Middenmeer! De temperatuur van de restwarmte is te laag om direct te gebruiken voor verwarming. Daarvoor is een warmtepomp nodig die de warmte opwaardeert naar een hogere temperatuur om onze huizen mee te verwarmen.
Buurtgenoten uit de Watergraafsmeer onderzoeken hoe dit plan werkelijkheid kan worden. We werken samen met professionals van Alliander, het netwerkbedrijf dat in Amsterdam verantwoordelijk is voor alle kabels en leidingen. Alliander wil bijdragen aan een overgang naar schone energie en samen met bewoners de mogelijkheid voor een lokaal warmte-netwerk onderzoeken. Ook datacenter Equinix werkt constructief mee en stelt de vrijgekomen warmte uit hun installaties gratis ter beschikking voor ons buurtwarmtenet. Hiertoe hebben wij een intentieverklaring ondertekend met Alliander en Equinix die je hier kan inzien. Ook woningcorporaties de Alliantie en Eigen Haard ondersteunen ons initiatief. Hun adhesieverklaring leest je hier.
Om het mogelijk te maken dat buurtbewoners mede-eigenaar van het warmtenet worden, is buurtcoöperatie MeerEnergie opgericht. Wil je meer weten of meedoen? Laat het ons weten of meld je meteen aan als lid!
Veelgestelde vragen over MeerEnergie en het warmtenet
Algemene vragen
De stad Amsterdam gebruikt aardgas voor het verwarmen van gebouwen, voor warm water uit de kraan en voor het koken. Aardgas is een fossiele brandstof en de verbranding veroorzaakt veel CO2-uitstoot. Té veel CO2 in de lucht zorgt ervoor dat de aarde opwarmt en ons klimaat verandert. Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de mens, natuur en het milieu. We krijgen vaker last van extremer weer zoals langere droge perioden en zwaardere stormen. Ook wordt het gebruik van aardgas steeds duurder, waarbij we afhankelijk zijn van gas uit Rusland en ook bijvoorbeeld uit Groningen. Dit willen we niet langer. Amsterdam wil een duurzame stad zijn, en wil daarom in 2040 aardgasvrij zijn. De overstap naar aardgasvrij verwarmen en koken is noodzakelijk voor een duurzaam en klimaatneutraal Amsterdam.
MeerEnergie wil in samenwerking met de gemeente Amsterdam en infrabedrijf Firan (dochterbedrijf van Alliander) een warmtenet in de wijk aanleggen, dat de huizen zal verwarmen met behulp van restwarmte uit een datacenter. Deze datacenters staan op het Science Park, en bij het koel houden van de computers komt veel warmte vrij. Deze warmte wordt nu gewoon de lucht in geblazen. In de toekomst gaan we met deze warmte de huizen in Middenmeer verwarmen. In totaal is er zoveel warmte beschikbaar dat er zeker 5.000 huizen van warm water kunnen worden voorzien.
We hebben in de afgelopen jaren verschillende alternatieven onderzocht. Uiteindelijk is dit plan als beste plan uit de bus gekomen. Ook de gemeente Amsterdam heeft nog verschillende alternatieven onderzocht, maar kwam uiteindelijk ook tot de conclusie dat het warmtenet dat MeerEnergie gaat realiseren het beste plan voor Middenmeer is.
Het projectplan van MeerEnergie bevat de uitwerking van het plan om een warmtebedrijf voor én van bewoners te realiseren, dat met een warmtenet in Middenmeer warmte gaat leveren vanuit het datacenter op het Amsterdams Science Park. In het projectplan staat in hoofdlijnen het antwoord op vier vragen: Hoe regelen we technisch het warmtenet? Hoe zorgen we dat bewoners willen meedoen aan het warmtenet? Hoe organiseren we de energiecoöperatie en de samenwerking met de professionele partners? Hoe betalen en financieren we het warmtenet? Daar wordt in werkgroepen met vrijwilligers uit de buurt, met Firan en met andere partijen de komende twee jaar hard aan gewerkt.
Je kunt het projectplan hier downloaden en inzien.
Begin 2023 heeft de gemeente het plan van MeerEnergie aangewezen als beste oplossing voor de warmtetransitie in Middenmeer. Vervolgens heeft MeerEnergie in oktober 2023 een ontwikkelgeld toegekend gekregen in de vorm van een lening door de gemeente. Dit ontwikkelgeld is bedoeld om alle stappen te zetten richting een professioneel warmtebedrijf. Hier gaan tussen oktober 2023 en januari 2026 in drie tranches mee aan de slag, zodat we in januari 2026 een officieel bedrijf zijn en we kunnen starten met de (verdere) aanleg van het warmtenet. Vanaf 2024 kun je als bewoner aangeven dat je in de toekomst wil aansluiten op het warmtenet. Dit is een belangrijke stap voor MeerEnergie, want de banken moeten voldoende vertrouwen hebben dat er genoeg interesse is vanuit de wijk. Kortom 2024 wordt een belangrijk jaar voor MeerEnergie, en daarmee ook voor jou als bewoner!
MeerEnergie werkt bij de ontwikkeling van het warmtenet samen met Firan (dochterbedrijf van Alliander) en de gemeente Amsterdam. Firan heeft veel ervaring met de ontwikkeling en het beheer van warmtenetten. Firan wil een rol nemen in de overgang naar schone energie en heeft hiervoor de kennis in huis. Zij hebben dan ook al verschillende warmtenetten in Nederland gerealiseerd. Zie voor meer informatie de website van Firan: https://www.firan.nl/. In de toekomst gaat MeerEnergie samen met Firan het netwerk in Middenmeer beheren.
Naast Firan, werken we ook samen met de gemeente. De gemeente heeft als ambitie om in 2040 energieneutraal te zijn. De gemeente heeft het plan van MeerEnergie aangewezen als de beste oplossing voor Middenmeer om van het gas af te gaan. Momenteel vindt er groot onderhoud plaats in Middenmeer-Noord. Bij dit groot onderhoud worden de leidingen, die nodig zijn voor het warmtenet, ook gelijk aangelegd. Door het groot onderhoud te combineren met de aanleg van de leidingen, proberen we de overlast voor bewoners zoveel mogelijk te beperken. Ook kunnen we hierdoor in 2027 zo snel mogelijk de eerste huizen aansluiten. De gemeente gaat ook onderhoud uitvoeren aan het riool, elektra etc. in Middenmeer Zuid, waar we dan samen met Firan voor de aanleg van het warmtenet zullen zorgen.
Als laatste werken we met Datacenter Equinex. Equinex wil de restwarmte, die vrijkomt bij het koelen van hun computers, gratis aan MeerEnergie ter beschikking geven.
Een buurtcoöperatie is een manier om samen met je buren te ondernemen. De coöperatie is democratisch georganiseerd, dat wil zeggen dat elke buurtbewoner die lid is, zeggenschap heeft. MeerEnergie is dus van buurtbewoners. Elk lid heeft een stem in de Algemene Ledenvergadering (ALV). De ALV is het hoogste beslisorgaan van de coöperatie. In een coöperatie kunnen buurtbewoners op verschillende manieren deelnemen: je kan als buurtbewoner lid worden en investeren (en daarmee later rendement verwachten) of je kan alleen deelnemen om verwarming en warm water af te nemen. De buurtcoöperatie kan in de toekomst als startpunt dienen voor verdere duurzaamheidsinitiatieven, zoals energiebesparing en zonne-energie in de buurt.
MeerEnergie wordt een koepel met drie bedrijven: een bedrijf voor de bron & warmtepompen, een infrabedrijf voor de leidingen van bron naar aansluiting (samen met Firan) en een leveringsbedrijf (rekening innen, vragen beantwoorden van klanten etc.). Het technisch beheer kan op verschillende manieren worden gedaan. We gaan nog onderzoeken wat de beste manier is om het technisch onderhoud en beheer uit te besteden voor de verschillende installaties. Zodra we hier meer over weten, zullen we dit met jullie delen.
Het projectplan van MeerEnergie bevat de uitwerking van het plan om een warmtebedrijf voor én van bewoners te realiseren, dat met een warmtenet in Middenmeer warmte gaat leveren vanuit het datacenter op het Amsterdams Science Park. In het projectplan staat in hoofdlijnen het antwoord op vier vragen: Hoe regelen we technisch het warmtenet? Hoe zorgen we dat bewoners willen meedoen aan het warmtenet? Hoe organiseren we de energiecoöperatie en de samenwerking met de professionele partners? Hoe betalen en financieren we het warmtenet? Daar wordt in werkgroepen met vrijwilligers uit de buurt, met Firan en met andere partijen de komende twee jaar hard aan gewerkt.
Je kunt het projectplan hier downloaden en inzien.
Voor de MeerEnergie ALV en de gemeenteraad is in de zomer van 2023 een bedrijfsplan gemaakt. Het bedrijfsplan heeft als doel helder te maken hoe het warmtebedrijf vanaf 2026-2027 gaat functioneren met de kennis van nu. In dit bedrijfsplan staat onder meer wat de doelstellingen van het bedrijf zijn en de resultaten in termen van reductie CO2 uitstoot, de globale (technische) inrichting van het warmtenetwerk en -bron, de scope, doelgroepen in de wijk, de business case, de financiële huishouding, de kosten voor bewoners en verhuurders, de organisatiestructuur en administratieve organisatie in de operationele fase. Tijdens de ontwikkelfase wordt het bedrijfsplan geüpdatet met de laatste ontwikkelingen.
Je kunt het bedrijfsplan hier downloaden en inzien.
Duurzaamheid en alternatieven
In de toekomst gaan we de huizen in Middenmeer verwarmen met restwarmte uit een datacenter. Deze warmte wordt nu gewoon de lucht in geblazen. Het warmtenet levert dus warmte uit restwarmte die anders in de lucht verdwijnt. Het is een duurzaam alternatief op het verwarmen van je woning met gas. Om de restwarmte van het datacenter te verwarmen tot een behaaglijke temperatuur voor in jouw woning, gaan we gebruikmaken van een centrale warmtepomp. Deze warmtepomp verwarmt het water van 30°C naar 70°C - 80°C. Deze centrale warmtepomp draait op elektriciteit. Hiervoor wil MeerEnergie duurzaam opgewekte elektriciteit inkopen, dus afkomstig van zonnepanelen en/of windmolens.
Verder gaan we gebruikmaken van een centrale gasketel voor hele koude dagen, en als back-up voor als de elektriciteit uitvalt. Deze centrale gasketel is écht voor noodgevallen en zal dus maar zelden aangaan. In de toekomst gaan we onderzoeken of hiervoor ook duurzame opties mogelijk zijn, zoals bijvoorbeeld biogas. Maar omdat deze centrale gasketel maar zelden gebruikt zal worden, is dit voor nu het beste back-up plan.
Uiteraard blijven wij als coöperatie streven naar verduurzaming; als de woningen op termijn allemaal goed zijn geïsoleerd, kan de temperatuur van het hele systeem omlaag en is er minder elektriciteit nodig.
Antwoord wordt aangevuld.
Nee, dat is niet berekend. Dat is een ingewikkelde berekening omdat het heel lastig is te bepalen wat je allemaal wel of niet mee moet nemen in zo’n berekening. De installaties hebben een lange afschrijftermijn (leidingnet 30 jaar en warmtepompen 15 jaar) en het kan ook langer mee gaan dan de afschrijftermijn. De verwachting is dat de energie die nodig is om de installatie aan te leggen, snel is terugverdiend (binnen een jaar).
In het plan van MeerEnergie wordt rekening gehouden met latere toevoeging van een aansluiting op restwarmte van de Jaap Eden ijsbaan.
Er zijn op allerlei gebieden veel ontwikkelingen zoals we dagelijks in de krant lezen, dus ook met waterstof. De deskundigen zijn het er wel over eens dat het gebruik van waterstof voor woningverwarming de komende tientallen jaren zeker niet zal gebeuren. Als het zover is dat er groene waterstof beschikbaar komt uit duurzame elektriciteit, zal dit eerst gebruikt worden voor de industrie (hoge temperaturen) en andere toepassingen zoals transport. De verwachting is daardoor dat het de komende 50 jaar niet ingezet zal gaan worden om woningen te verwarmen.
Met het warmtenet gaan we bijna volledig van het gas af. De lucht die het datacenter uitstoot heeft ongeveer een temperatuur van 30°C. Dit is nog niet warm genoeg voor de verwarming van huizen. Daarom zal deze lucht verder verwarmd worden met behulp van een elektrische warmtepomp. Deze elektrische warmtepomp wordt geplaatst op het Amsterdam Science Park en we zullen voor deze warmtepomp gebruik gaan maken van duurzaam opgewekte elektriciteit, dus afkomstig van zonnepanelen en/of windmolens. Hier komt dus geen gas aan te pas. Wel wordt er een centrale gasketel geplaatst naast de elektrische warmtepomp. Deze gasketel dient als back-up middel voor als de elektriciteit uitvalt, of voor hele koude winterdagen. Deze centrale gasketel is dus écht voor noodgevallen en zal maar zelden aangaan. In de toekomst gaan we onderzoeken of hiervoor ook duurzame opties mogelijk zijn, zoals bijvoorbeeld biogas. Maar omdat deze centrale gasketel maar zelden gebruikt zal worden, is dit voor nu het beste back-up plan.
Het is uiteraard moeilijk te voorspellen welke alternatieven er zich tussen nu en 2040-2050 zullen ontwikkelen voor de verwarming van huizen. Echter is het de bedoeling dat Middenmeer in 2030 van het gas afgaat. Voor nu is het warmtenet dus het best mogelijke alternatief voor het verwarmen van je huis met gas. Uiteraard is een individuele warmtepomp wel een bestaand alternatief op een warmtenet, maar op dit werkt een individuele warmtepomp alleen voor huizen die zeer goed zijn geïsoleerd, en dat geldt maar voor weinig huizen in onze buurt.
Als een commerciële partij het warmtenet wil realiseren in onze wijk, dan zullen ze ook klanten moeten werven. En wij, bewoners van Middenmeer, zijn zelf die beoogde klant voor zowel de commerciële partij als voor MeerEnergie. Als wij als bewoners niet kiezen voor een commerciële partij, zal een commerciële partij nooit een haalbare business case kunnen rondkrijgen. MeerEnergie heeft geen winstoogmerk, en daarom verwachten wij een beter aanbod te kunnen doen als een commerciële partij, want die wil winst maken op een warmtenet. Kortom, wij schatten het risico dat een commerciële partij een warmtenet wil gaan realiseren in Middenmeer, klein in.
Het kan zijn dat er andere partijen zijn, die de leidingen willen overnemen die de gemeente nu in Middenmeer Noord aanlegt, maar als je ziet hoeveel werk dit project met zich meebrengt, ligt het niet voor de hand dat er snel anderen opstaan die dit willen doen. Overigens is er op Science Park veel meer warmte beschikbaar dan wat wij nodig hebben voor de 5.000 aansluitingen in onze buurt. Andere partijen kunnen dus ook plannen ontwikkelen, voor andere buurten (denk aan de Indische buurt bijvoorbeeld) zonder dat wij daar last van hebben.
Het datacenter als bron
Science Park is de meest aantrekkelijke plek voor dataverkeer in Europa; het is het op één na grootste internetknooppunt ter wereld. Daarnaast wordt technologie alleen nog maar belangrijker in de toekomst, en daarmee het bestaansrecht van datacenters ook. Zelfs als Equinix om welke reden dan ook zou vertrekken, dan staan andere datacenters in de rij om hun plaats in te nemen. Equinex heeft alle eigen contracten, zoals erfpacht, afschrijvingen van investeringen etc. nu afgestemd op tenminste 25 jaar. We gaan een privaatrechtelijk contract afsluiten waarin staat dat zij de restwarmte altijd gratis zullen aanbieden. Kortom, het risico dat het datacenter niet meer als bron kan dienen voor het warmtenet is verwaarloosbaar.
Ja. We hebben nu afspraken gemaakt met Equinex, maar er zijn ook nog andere datacenters op het Science Park zoals Digital Realty (de andere grote toren), die de warmte zouden kunnen leveren. En naast het gebruiken van een datacenter als bron, zou je in de toekomst ook altijd nog gebruik kunnen maken van andere bronnen, zoals oppervlaktewater, warmte koudeopslag of geothermie.
De bron is heel stabiel, want de warmte wordt het gehele jaar bij ongeveer een constante temperatuur afgegeven. Daarnaast zullen er in de toekomst nog veel meer servers (computer) in het gebouw komen te staan. Door de ontwikkeling van de processoren zullen ze op steeds hogere temperatuur kunnen functioneren, zodat de temperatuur van het koelwater hoger wordt. Dat is gunstig voor het rendement van ons systeem. Er zouden ontwikkelingen kunnen ontstaan waardoor servers minder energie nodig hebben en dus ook minder warmte afgeven. De vooruitzichten zijn echter dat er in de toekomst nog veel meer servers nodig zijn. Dus ook al worden ze zuiniger, er zal de komende jaren alleen maar meer restwarmte beschikbaar komen. Alle elektriciteit die de computers in gaat, komt er als warmte uit (wet van behoud van energie).
De warmte hoeft niet te worden opgeslagen. Het datacenter geeft continu genoeg warmte af. Wat wij niet nodig hebben gaat de lucht in.
Het warmtenet in de wijk
Vanuit het gebouw van Equinex lopen leidingen met water van ca 30oC naar de elektrische warmtepomp. Deze warmtepomp komt op het Amsterdam Science Park te staan. Hier wordt het water opgewarmd naar 70-80oC. Als het water is opgewarmd, gaat het via een (goed geïsoleerd) leidingennet naar Middenmeer. Bij het leidingnet in de wijk zijn enkele zogenoemde ‘overdrachtstations’ nodig die de warmte via warmtewisselaars overdragen aan kleinere gescheiden leidingnetten. Dit is om te voorkomen dat, als er ergens iets fout gaat, meteen de hele wijk hier last van heeft. Hiervan zullen er ongeveer 10 tot 15 komen in de wijk (uitgaande van 5.000 woningen), die ongeveer het oppervlak van een parkeerplek zullen hebben. Vanuit deze overdrachtstations wordt het water vervolgens via de leidingen naar de woningen vervoerd.
Een warmtenet is een netwerk van leidingen onder de grond waar warm water doorheen stroomt, vanaf de bron naar de afnemer. Een warmtenet is een alternatief voor verwarming op gas. In het geval van Middenmeer wordt warm water van 30oC geleverd door het datacenter. Dit warme water wordt door een centrale warmtepomp verder opgewarmd tot 70°C. Hierna wordt het via buizen -die onder de straten liggen- richting de aangesloten woningen geleid. Deze buizen komen uiteindelijk, in smallere leidingen, je huis binnen en worden met een ‘afleverset’ aangesloten op je huidige installatie. Hier wordt de warmte overgedragen naar jouw huis, dus niet het water zelf. Het afgekoelde water wordt het huis weer uit geleid; er komt dus een leiding heen, naar de ‘afleverset’, en een leiding terug om het koude water weer af te voeren. Een afleverset heeft ongeveer de afmetingen: 60x20x40cm (B x D x H). Via de bestaande CV-radiatoren kan de warmte net als nu worden verspreid in de woning.
Er is ruim voldoende warmte beschikbaar voor alle 5.000 huizen om mee te doen, maar minimaal 85% van de wijk moet meedoen om de business case sluitend te maken. Dit betekent niet dat die 85% in een keer moet worden aangesloten op het warmtenet. In de praktijk zal dat geleidelijk gaan, zodat het in te passen is in het groot onderhoud. Maar het is wel de bedoeling dat een groot deel van de wijk in 2024 een voorlopig startcontract tekent, zodat we hiermee kunnen aantonen dat voldoende bewoners in de toekomst gaan overstappen op het warmtenet.
Dat weten we inderdaad niet zeker, dus zullen we moeten werken met voorlopige toezeggingen. We willen iedereen een aanbod doen dat niet duurder is dan de huidige voorziening, zoveel mogelijk aangepast aan ieders wens, en met de verzekering dat we het doen zonder winstoogmerk. We zullen per aansluiting zoveel mogelijk maatwerk bieden, en nagaan onder welke voorwaarden mensen mee willen doen. Als wij aan deze voorwaarden kunnen voldoen, kan een principe-afspraak over aansluiting worden gemaakt. Voordat de warmte daadwerkelijk bij de huizen komt, zal er dan nog tijd overheen gaan.
Ja, de straten moeten open om het warmtenet aan te leggen. Hierbij proberen we zoveel mogelijk te combineren met andere werkzaakheden die ook moeten plaatsvinden. Zo voert de gemeente in 2023 tot 2026 groot onderhoud uit in Middenmeer Noord. Tegelijk met dit groot onderhoud wordt ook het warmtenet aangelegd. Ook in Middenmeer Zuid staat groot onderhoud gepland. Er moet nog een definitief besluit worden genomen of daarbij ook het warmtenet gelijk aangelegd zal gaan worden, maar we hopen dit natuurlijk te kunnen combineren.
Kijk voor meer informatie over het groot onderhoud op de website van de gemeente:
- Middenmeer Noord: https://www.amsterdam.nl/projecten/middenmeer-noord/
- Middenmeer Zuid: https://www.amsterdam.nl/projecten/middenmeer-zuid/
Op dit kaartje zie je het doelgebied van MeerEnergie. Het is de bedoeling dat alle straten binnen dit gebied aangesloten gaan worden op het warmtenet. Wanneer welke straat aangesloten gaat worden, weten we op dit moment nog niet zeker. We hopen hier in kwartaal 2 van 2024 meer duidelijkheid over te kunnen geven. We willen de aanleg van het warmtenet zoveel mogelijk combineren met onderhoudswerkzaamheden door de gemeente of Waternet. Zo voert de gemeente in de komende jaren groot onderhoud uit in Middenmeer Noord. Bij deze werkzaamheden wordt het warmtenet ook gelijk aangelegd. Ook in Middenmeer Zuid staat groot onderhoud gepland.
Er zijn een aantal straten waarbij het nog onzeker is wanneer er groot onderhoud zal plaatsvinden, en wanneer dus het warmtenet aangelegd kan worden. Dit betreft de volgende straten: Middenweg, Linnaeusdwarsstraat, Linnaueshof, Linnaeusparkweg, Wethouder Frankenweg, Gallileiplantsoen (Zuidzijde) en Archimedesweg/Archimedesplantsoen. Deze straten vallen wel onder het doelgebied van MeerEnergie, en kunnen dus naar verwachting in de toekomst wel aansluiten op het warmtenet. Uiteraard houden we je op de hoogte van eventuele nieuwe ontwikkelingen via onze nieuwsbrief. We streven er naar alle straten binnen het gebied aan te kunnen sluiten binnen 3 jaar nadat het groot onderhoudsgebied (Middenmeer Noord + Zuid) aangesloten is.
In Middenmeer Noord zijn de eerste buizen in 2023 de grond in gegaan. Tussen 2023 en 2026 wordt vervolgens het warmtenet in Middenmeer Noord aangelegd. Dit gebeurt straat voor straat. Op de website van de gemeente kun je een planning vinden wanneer jouw straat aan de beurt is. In Middenmeer Zuid staat ook groot onderhoud gepland. Het is op dit moment nog niet zeker wanneer de werkzaamheden gaan starten, en wat de planning hiervan gaat zijn. We gaan er vanuit dat deze werkzaamheden ook zo'n drie jaar zullen duren, voordat de hele wijk klaar is. Op de website van de gemeente vind je tevens een overzicht in welke straten van Middenmeer Zuid groot onderhoud gaat plaatsvinden.
Naast de aanleg van het warmtenet moet MeerEnergie zelf de transportleiding naar de wijk realiseren. Bovendien moeten, als het warmtenet in Middenmeer Noord klaar is, de warmteoverdrachtstations nog gemaakt worden en is er per woning een huisaansluiting nodig. We streven ernaar om in 2027 de eerste warmte te leveren. De verwachting is dat rond 2035 de hele buurt (Noord + Zuid) aangesloten kan zijn.
In onze buurt hebben meerdere woningcorporaties bezit. Met de twee grootste (De Alliantie en Eigen Haard) hebben we al een intentieverklaring getekend; zij staan zeer positief tegenover ons plan. Woningcorporaties hebben immers dezelfde principes als wij: betaalbaar, solidair en transparant. We zijn nu met alle vijf woningcorporaties in gesprek over of ze inderdaad willen aansluiten, en hoe dit er dan uit gaat zien.
De aanpassingen in je woning
De belangrijkste verandering in je woning is dat de cv-ketel eruit gaat, en dat er een afleverset voor in de plaats komt. Deze afleverset wordt bij voorkeur direct achter de voordeur geplaatst, waar ook vaak de meterkast is. Wanneer dat niet mogelijk is, wordt er gekeken naar een andere oplossing in de woning. De afleverset in je woning wordt vervolgens gekoppeld aan het warmtenet met behulp van twee aansluitleidingen: één toevoerleiding (water van +/- 70oC) en één retourleiding (water van +/- 40oC). Deze leidingen hebben ongeveer een diameter van 2,5cm, en ze krijgen isolatielaag er omheen zodat de diameter in totaal ongeveer 6 cm zal zijn. Deze aansluitleidingen lopen via de gevel van jouw woning het huis binnen. Vervolgens wordt de afleverset ook gekoppeld aan de cv-leidingen in je woning. Deze leidingen zijn meestal prima geschikt voor warmtelevering vanuit een warmtenet. Meestal zijn ook de radiatoren geschikt en kunnen deze blijven hangen. Als laatste ga je niet langer op gas koken, maar vervang je je gasfornuis door een elektrische kookplaat.
Middenmeer is een wijk met veel verschillende woningen. Wij hebben inmiddels flink wat woningen bekeken, en in principe kan elke woning aangesloten worden op het warmtenet. Per woning zullen we moeten beslissen waar de afleverset geplaatst zal worden, en of er eventueel extra aanpassingen nodig zijn. In de basis hoeft een woning niet aangepast te worden -met uitzondering van het vervangen van de cv-ketel door een afleversest, en het gasfornuis door een elektrische kookplaat- om aan te sluiten op het warmtenet.
Isoleren is niet noodzakelijk. We ontwerpen het warmtenet juist zo dat het geschikt is voor woningen die niet goed zijn geïsoleerd. Toch blijft isolatie altijd wel een goed idee. Want, net als nu, geldt: hoe beter je huis is geïsoleerd, hoe minder warmte je nodig hebt om je huis te verwarmen, en hoe minder je betaalt. En als op termijn de huizen allemaal goed genoeg zijn geïsoleerd, kan de temperatuur van het warmtenetwerk omlaag. Hierdoor gaat de centrale warmtepomp efficiënter functioneren, zodat deze minder elektriciteit nodig heeft, en dus ook deze kosten omlaag gaan. Het loont dus om je huis te isoleren. Tip: probeer nu al of je de huidige cv-ketel op 60°C of 70°C kunt zetten en ervaar of dit voldoende is. Normaal gesproken staat deze standaard op 80°C graden. Je kunt dit zelf aanpassen naar een lagere temperatuur en kijken of dat ook werkt. Zo kan je ook nu al zelf energie besparen, en ervaren of je woning warm genoeg wordt met deze temperatuur. Word je woning inderdaad warm genoeg? Dan is extra isolatie niet nodig voor de aansluiting op het warmtenet.
Ja én nee.
- De leidingen van de straat naar de afleverset worden vervangen. Op dit moment is dit één leiding van de straat naar de cv-ketel, en in de toekomst worden dit er twee: één toevoerleiding (water van +/- 70oC) en één retourleiding (water van +/- 40oC). Deze leidingen hebben ongeveer een diameter van 2,5cm, en ze krijgen isolatielaag er omheen zodat de diameter in totaal ongeveer 6 cm zal zijn. We gaan per woning bekijken hoe we deze leidingen het beste kunnen aanleggen.
- De cv-leidingen in je woning worden in de meeste gevallen niet vervangen. De afleverset kan hier op aangesloten worden. In de meeste gevallen hoeven de radiatoren ook niet vervangen te worden.
Nee, bij de nieuwe verwarmingsleidingen moet er isolatie omheen, en het zijn er 2 i.p.v. 1. Het wordt dus dikker dan de huidige gasleiding. We gaan per woning bekijken hoe we deze leidingen het beste kunnen aanleggen.
Het is bij een verbouwing altijd aan te raden om het huis te isoleren. Hoe beter je huis is geïsoleerd, hoe minder warmte je nodig hebt om je huis te verwarmen, en hoe minder je betaalt. En als op termijn de huizen allemaal goed genoeg zijn geïsoleerd, kan de temperatuur van het warmtenet omlaag. Hierdoor gaat de centrale warmtepomp efficiënter functioneren, zodat deze minder elektriciteit nodig heeft, en dus ook deze kosten omlaag gaan. Het loont dus om je huis te isoleren.
Daarnaast is het goed om te weten dat bij aansluiting op het warmtenet twee leidingen van met een diameter (inclusief isolatie) van ongeveer 7 cm naar de afleverset komen: één toevoerleiding (water van +/- 70°C) en één retourleiding (water van +/- 50°C) . Wanneer je nu bijvoorbeeld de vloer gaat verbouwen, kan het verstandig zijn om alvast mantelbuizen aan te brengen voor deze leidingen naar de plek van de toekomstige afleverset. Daarmee kunnen de aansluitleidingen van het warmtenet in de toekomst netjes weggewerkt worden.
Als laatste kan je ervoor kiezen alvast elektrisch te gaan koken, zodat je over een paar jaar helemaal van het gas af kan.
Ja, er komt een meter die meet hoeveel warmte je afneemt. Bij een warmtenet wordt hiervoor zowel de volumestroom als de temperatuur gemeten.
Ja, er zijn verschillende soorten en maten. Als coöperatie willen we gezamenlijk een keuze maken voor één afleverset. Hierbij staat voorop dat we kiezen voor een afleverset dat de beste keuze is voor onze wijk. Op dit moment hebben we hier nog geen keuze in gemaakt.
De cv-ketel wordt deskundig verwijderd, en de ‘afleverset’ wordt ervoor in de plaats gezet. We zoeken nog uit of het mogelijk is om een opkoopregeling aan te bieden voor vrij nieuwe cv-ketels.
Als je ervoor kiest helemaal van het gas af te gaan, betekent dit inderdaad ook dat je niet meer op gas gaat koken. Dan moet je natuurlijk wel een elektrische kookplaat hebben, zoals een inductie- of keramische kookplaat. We zijn als MeerEnergie op zoek naar een collectief aanbod, voor iedereen die hier interesse in heeft. We laten de keuze aan bewoners zelf om hier wel of niet gebruik van te maken.
Ja, als je buurtwarmte afneemt én elektrisch gaat koken, kan je ‘van het gas af’. Dan hoef je dus ook geen vastrecht meer te betalen voor gas. Bijkomend voordeel is dat je dan ook af bent van de gezondheids- en explosierisico’s, die gas met zich mee brengt.
De overheid heeft besloten dat Nederland uiterlijk in 2050 van het gas af moet zijn, dus vanaf dat moment kan je in principe niet meer je woning verwarmen met gas, of op gas koken. De gemeente Amsterdam wil al voor 2040 van het gas af zijn. Of dit ook betekent dat er dan al geen gas meer geleverd zal worden aan woningen, is nog onbekend. Hoe lang gas dus beschikbaar blijft, hangt niet van MeerEnergie af, maar van de overheid. Wat wel zeker is, is dat gas met de tijd steeds duurder zal worden.
Er komt waarschijnlijk een gemeenschappelijke leiding voor meerdere woninglagen, maar als een woning niet meedoet, hoeft deze woning niet aangesloten te worden. Het zou wel kunnen dat er soms een leiding loopt door een appartement dat niet meedoet. Dat is in de huidige situatie ook het geval:de gasleidingen lopen door de woningen via beneden naar bovenwoningen. Als deze situatie zich voordoet, zullen we daar oplossingen op maat voor bedenken.
Gebouwen met blokverwarming kunnen zeker meedoen. Met één enkele aansluiting vanaf de straat wordt aansluiting van het hele gebouw technisch relatief eenvoudig. Wel zullen bewoners van het gebouw hierover uiteraard samen een besluit moeten nemen.
De leidingen die binnen komen in huis zijn er uitsluitend om de warmte af te leveren aan je huidige systeem. Er is geen uitwisseling van water. Aan je huidige waterleiding verandert niets; je blijft gewoon Amsterdams leidingwater drinken. En het water uit je douche komt ook gewoon uit je huidige waterleiding; alleen dit water wordt in het nieuwe systeem verwarmd door het warmtenet in plaats van door je cv-installatie. De warm drinkwaterleiding is dus via een warmtewisselaar gescheiden van het waternet.
Dit is een bijzondere situatie. Hiervoor moeten we een goed aangepast aanbod voor bedenken, dat redelijk en eerlijk is. MeerEnergie wil waar nodig altijd maatwerk bieden.
Nee, dat maakt niet uit voor de warmtelevering en ook niet voor de tarieven.
Jazeker. De vloerverwarming moet een lage toevoertemperatuur hebben (30-40 °C), maar dat kun je maken door het water met hoge temperatuur (van het warmtenet) te mengen met het retourwater (dus wat uit de vloerverwarming komt). Het water dat uit de vloerverwarming komt, wordt dus weer teruggestuurd naar de ingang en gemengd met een beetje heet water van het warmtenet. Een regelklep zorgt er dan voor dat het toevoerwater niet boven een ingestelde temperatuur komt (bijvoorbeeld 35 °C).
Het kostenplaatje
Het uitgangspunt van de business case is dat de kosten voor bewoners niet hoger zullen worden dan de kosten die we nu voor onze gasverwarming betalen – en dan hebben we het over het ‘oude normaal’, niet over de huidige super hoge prijzen. De kosten voor het warmtenet zullen drieledig zijn:
- de eenmalige aansluitkosten
- een tarief voor het verbruik van warmte
- een maandelijks vast tarief voor de kosten van het hele systeem (het vastrecht)
De exacte hoogte van deze drie kosten kunnen we nu nog niet geven. Naar verwachting hebben we daar midden 2024 meer duidelijkheid over.
Voor de eenmalige aansluitkosten nemen we als referentie een cv-ketel op gas, die tot 15 jaar meegaat en jaarlijks onderhoud (en vastrecht) nodig heeft.
Daarnaast zullen we maandelijks kosten doorrekenen voor het verbruik van warmte, net zoals je nu ook maandelijks betaald voor het verbruik van gas. Deze tarieven zullen dus niet hoger zijn dan de kosten die we nu voor gasverwarming betalen.
Iedereen krijgt een eigen warmtemeter, dus iedereen betaalt voor het eigen verbruik. Daarnaast komt er een vast tarief op de rekening voor de vaste kosten van het hele systeem. Dit bedrag heet het vastrecht.
Er worden meer kosten gemaakt dan alleen het opvangen van de warmte bij het datacenter. Ten eerste zijn er grote investeringen vooraf, die in de loop van de jaren moeten worden afbetaald, zoals kilometers leidingenwerk en andere installaties om de warmte in de huizen te brengen. Ten tweede moet de restwarmte van het datacenter worden opgewarmd van 30oC naar 70-80oC. Dat gebeurt door middel van een gezamenlijke elektrische warmtepomp, waar dus ook in geïnvesteerd moet worden en die ook elektriciteit verbruikt. Ten derde worden er kosten gemaakt voor onderhoud, service en dienstverlening aan de gebruiker wanneer het warmtenet eenmaal in gebruik is.
Ja. We zullen een aanbieding ontwikkelen voor mensen die de aansluitkosten niet in één keer kunnen betalen, om de kosten over een langere tijd te spreiden. Het uitgangspunt blijft dat het al met al niet meer zal kosten dan wat iemand nu voor de warmtevoorziening betaalt.
Het warmtenet dat nu wordt aangelegd, stopt 1.5 m voor de gevel. Iedereen die in de eerste ronde meedoet, wordt door MeerEnergie vanaf de straat naar de woning aangesloten op het warmtenet. Wil je later meedoen, dan is dat technisch geen probleem. In verband met de extra kosten die het met zich mee gaat brengen om dit op individueel niveau te regelen, zal later aansluiten waarschijnlijk wel duurder zijn.
Nee, we zijn een coöperatie met uitgesloten aansprakelijkheid. Dat betekent dat leden niet aansprakelijk zijn voor schulden van de coöperatie.
De warmte-aansluiting hoort bij de woning en kun je gewoon mee verkopen, net als een cv-ketel. Een nieuwe bewoner wordt dus ook automatisch aangesloten op het warmtenet en kan er niet voor kiezen om terug te gaan naar gas.
De gemeente laat nu een deel van de benodigde leidingen op eigen kosten aanleggen in Middenmeer Noord. MeerEnergie zal dat in de toekomst doen in Middenmeer Zuid. MeerEnergie wil eigenaar worden van het gehele warmtebedrijf. We zullen dus het leidingnet van de gemeente overnemen. Daarnaast moeten er veel investeringen gedaan worden in de installaties bij het datacenter, om de temperatuur op een hoger niveau te brengen, de dikke leiding naar de Watergraafsmeer en in de installaties in de huizen. Het totale investeringsbedrag zal bijeengebracht worden door banken en andere externe financiers, subsidies, MeerEnergie met de bewoners en onze partner Firan (dochter van netwerkbedrijf Alliander). In de loop van 30 jaar dat het warmtenet operationeel is, zullen leningen terugbetaald worden vanuit de verkoop van warmte. Oftewel via de tarieven die de buurtbewoners betalen. Voor de ontwikkeling van het coöperatieve warmtebedrijf in de komende 2 jaar kregen we een lening van de gemeente. Ook die moet terugbetaald worden wanneer het warmtebedrijf daadwerkelijk opgericht wordt en operationeel is.
Lidmaatschap en vrijwilliger worden
Lid worden betekent dat je op de hoogte wordt gehouden van alle ontwikkelingen omtrent het warmtenet. Daarnaast geef je met je lidmaatschap aan dat je het plan van MeerEnergie een goed plan vindt. Alleen samen met buurtbewoners kunnen we dit plan waarmaken. Daarom geldt: hoe meer leden, hoe beter! Daarnaast heb je als lid een stem op de Algemene Ledenvergadering; samen met je buurtbewoners mag je meebeslissen over belangrijke vraagstukken rondom het warmtenet.
We zijn altijd op zoek naar nog meer hulp. MeerEnergie heeft vier verschillende werkgroepen (techniek, financiën, organisatie en wijkbereik & communicatie) bestaande uit betaalde krachten en vrijwillige buurtbewoners. Op al die gebieden kunnen we deskundigheid en hulp gebruiken. Noem maar op: strategieën uitdenken, sparren over communicatie plannen, acties verzinnen voor meer bekendheid, reclamespecialisten of mensen die een middag willen flyeren. De werkgroep Wijkbereik is bijvoorbeeld in kaart aan het brengen waar en in welke straat VVE’s zijn, welke huizen particulier bewoond worden, welke verhuurd etc. Voor verschillende groepen is verschillende informatie benodigd, en een verschillend aanbod. Iedereen is van harte welkom.
Wil je meedenken met een werkgroep, geef je dan hier op. Alleen samen kunnen we dit plan waarmaken.
Daarnaast kun je ook je buren vertellen over MeerEnergie. Want hoe meer mensen van MeerEnergie weten, hoe groter de kans van slagen! Als iedereen 3 buurtbewoners lid maakt, en deze nieuwe leden doen hetzelfde, zal de sneeuwbal vanzelf gaan en blijven rollen.
Op dit moment is het lidmaatschap op persoonlijk niveau. Iedereen die lid is, heeft nu bij de Algemene Leden Vergadering (ALV) één stem. In de ALV kan over alle belangrijke beslissingen worden gestemd.
Als je verhuist ligt het voor de hand dat de nieuwe bewoner ook kiest voor een lidmaatschap. Fijn als je de bewoner in dat geval wil vertellen over het warmtenet! Uiteraard kun je zelf ervoor kiezen om je lidmaatschap op te zeggen, maar je mag ook lid blijven, als je MeerEnergie een warm hart toedraagt.
Als je woning in de toekomst al is aangesloten op het warmtenet (of als alle contracten hierover al gesloten zijn), wordt de nieuwe bewoner automatisch klant, maar niet automatisch lid.
Wil je niet meer lid zijn van MeerEnergie, bijvoorbeeld omdat je verhuist bent naar een andere wijk? Uiteraard vinden we dat jammer! Om je uit te schrijven als lid, kun je een mailtje sturen naar info@meerenergie.amsterdam met je NAW-gegevens.